ندای یا الله در ترکمن صحرا طنین انداز شد

یا رمضان از رسوم جالب و قدیمی ترکمنها در ماه رمضان است،این رسم هر ساله شب چهاردهم ماه رمضان اجرا می شود و در آن اشعاری در ستایش ماه رمضان و اعمال آن خوانده می شود و پس از پایان هر بیت یا دوبیتی سایرین ندای الله سر می دهند.

جمعیتی که گاهی اوقات بالغ بر صد نفر میشوند در روستاها،شهرها و محلات ترکمن صحرا شب سیزدهم رمضان ندای یاالله سر می دهند و مردم نیز اقلامی مثل برنج،آرد،خرما،مبالغی در حد توان اقتصادی خویش،در عصر حاضرپاره ای موارد روسری و لباس های سنتی به جمعیت به عنوان هدایا،نذری،صدقه یا رسم گذشتگان ترکمن به آنها اهدا می کنند.

جمعیت نیز این هدایا را به مستمندان،یتیمان،مساجد به عنوان توشه آخرت خویش اهدا میکنند در مواردی نادر نیز که اصولا میان کودکان روی می دهد مبالغ را میان خویش تقسیم می کنند.
رسم یا رمضان به ترکمنها می آموزد درتفکر همسایه مستمند یا هم روستایی فقیر خویش باشند و در ماه رمضان وی را تنها نگذارند تا وی نیز با بهترین اقلام رمضان را سپری کند،یا رمضان در گذشته های دور چنان با شور و شعف برگزار می شود که افراد برای حمل نذورات و هدایا از چهار پایان استفاده می کردند و حتی در عصر حاضر نیز فردی به عنوان اشگ یعنی خر که وسیله باربری است هدایا را که اکثرا مبالغ است به وی تحویل می دهند حتی هنگام تحویل مال به شوخی گفته می شود خرشماکیست؟بیاید مال را بگیرد.
پاشیدن آب در گذشته های نزدیک  در یارمضان بر روی جمعیت و افرادمرسوم بود، عملی که موجب خنده و شوخی طرفین بود که این عمل به ندرت مشاهده می شود و طبق سوالات ما این عمل هنوز هم در برخی روستاهای مراوه تپه انجام می شود.
امسال نیز مردم ترکمن صحرا در هر گوشه ترکمن صحرا مراسم یا رمضان را برگزار کردند و از هر روستا و محله شهرها ندای یا الله به گوش می رسید.
جمعی از جوانان  شهرک کارگران گنبدکاووس مراسم یا رمضان را به طور نمادین برگزار کردند، مردم ترکمن علاقه خاصی نسبت به یا رمضان دارند و امسال نیز زنان و مردان شهرک کارگران چون سایر ترکمنها نخوابیدند و در خود را به روی مهمانان چندلحظه ای با ندای یاالله بازگذاشتند تا به یاد گذشته ها بیافتند و برخی ها نیز به یاد کودکی خویش افتاده و اشک در چشمانشان حلقه زد.
ندای یا الله جلوی هرخانه ای به گوش می رسید استقبال گرمی می شد و همگان نظاره گر و خوشحال بودند و می گفتند بخوانید و یاالله بگویید.
هرکسی جوانان را سمت خانه خویش دعوت میکرد و فضای صمیمی حاکم بود،در شهرکی که اهالی آن از هر روستا و طایفه ای هستند یا رمضان باعث نزدیکی قلب های یکدیگرشد حال این رسم می تواند باعث رفع کدورت های بسیاری شود،چراکه افراد فارغ از ثروت و فقر،قهر و آشتی به هر خانه ای سر میزنند و نباید حتی یک خانه را بی نصیب بگذارند که به نوعی صله رحم است.
یارمضان در ترکمن صحرا علاوه بر اینکه باعث یادآوری اکرام مستمندان است با شوخی ها و خنده هایش موجب نزدیکی دلهاست.
نمونه ای از شعر یا رمضان در ترکمن صحرا
ﺍﻟﺴّﻼﻡ ﻭ ﻋﻠﯿﮑﻢ ﯾﺎﺗﺎﻥ ﮐﯿﺸﯽ ﻟِﺮ
ﮐﯿﺮﭘﯿﮕﯽ- ﮐﯿﺮﭘﯿﮕﻨﻪ ﺑﺎﺗﺎﻥ ﮐﯿﺸﯽ ﻟِﺮ
ﻧﻤﺎﺯ ﺍﻭْﻗﺎﺏ ﺭﻭﺯﻩ ﺗﻮُﺗﺎﻥ ﮐﯿﺸﯽ ﻟِـﺮ
ﻣﺤﻤّﺪ ﺍﻣّﺘﯽ ﯾﺎ ﺭﻣﻀﺎﻥ
ﺍﻟﻠﻪ ...
_ ﯾـﻮْﻗﺎﺭﺩﺍ ﺑﯿﺮ ﺁﯼ ﺑﺎﺭ
ﺍﻭُﺟﯽ ﻗﯿﺰﯾﻞ ﯾﺎﯼ ﺑﺎﺭ
ﭘﯿﻐﻤﺒﺮﯾﻨﮓ ﺳﺎﭼﺎﻏﯿﻨﺪﺍ
ﺑﯿﺰﻩ ﻗﻮْﯾﻼﻥ ﭘﺎﯼ ﺑﺎﺭ .
ﺍﻟﻠﻪ ...
_ ﯾﺎ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﺁﯼ ﻻﺭﯼ
ﮔِﻠـِﺮ ﮔِـﭽﺮ ﺑﺎﯼ ﻻﺭﯼ
ﻣِﺮﺩﯾﻨﮓ ﺍﻭْﻥ ﺩﺅﺭﺩﯾﻨﻪ
ﯾﺎﻟﻘﯿﻢ ﺳﺎﭼﺎﺭ ﺁﯼ ﻻﺭﯼ .
ﺍﻟﻠﻪ ...
_ ﺑﯿﺰﺃ ﺳﯿﺰﯼ ﺑﺎﯼ ﮔـﺆﺭﺩﯚﮎ
ﺗـﯚﯾﻨـﯚﻧﮕﯿﺰﺩﻩ ﺁﯼ ﮔـﺆﺭﺩﯚﮎ
ﺁﻟﺘﯿﻦ ﺑﯿﻠﻦ ﺁﭘﺎﺭﺩﯾـﻖ
ﮐـﯚﻣـﯚﺵ ﺑﯿﻠﻦ ﻗـﻮْﭘﺎﺭﺩﯾﻖ
ﺁﺯ ﺑﺮﻩ ﻧﯿﻨﮓ ﻗﯿﺰﯼ ﺑـﻮْﻟﺴﻮُﻥ
ﮐﺆﭖ ﺑﺮﻩ ﻧﯿﻨﮓ ﺍﻭْﻏﻠﯽ ﺑـﻮْﻟﺴﻮُﻥ
ﺍﻟﻠﻪ ...
_ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﺁﯼ ﻻﺭﯼ ﮔِـﻠـِﺮ - ﺩﻩ ﮔِـﭽﺮ
ﺁﯾﯿﻨﮓ ﺍﻭْﻥ ﺩﺅﺭﺩﯚﻧﻪ ﯾﺎﻟـﻘﯿﻤـﯿﻦ ﺳِـﭽـﺮ
ﺁﻃﯿﻨﯽ ﺍِﯾﺮﻷﭖ ﻣـﯚﻧﺮ- ﺩﻩ ﻗﺎﭼﺎﺭ
ﻣﺤﻤّﺪ ﺍﻣّﺘﯽ ﯾﺎ ﺭﻣﻀﺎﻥ
_ ﺭﻭﺯﻩ ﺁﯾﯽ ﺍﯾﯿﻤِﮏ - ﺍﯾﭽﻤِﮏ ﯾﺪﯼ ﺁﺩﺍﻣﺎ ﺣﻼﻝ
ﺑﯿﺮ ﺣﯿﺾ، ﺑﯿﺮﯼ ﻧﻔﺎﺱ، ﺑﯿﺮﯼ ﺍﻭْﻏﻼﻥ ﻟﯽ ﻋﯿﺎﻝ
ﭼﺆﻝ ﺩﻩ ﺑﻮْﻟﺴﺎ، ﯾـﻮْﻟﺪﺍ ﺑﻮْﻟﺴﺎ، ﻗﺎﺭﺭﯼ ﺑﻮْﻟﺴﺎ، ﺧﺴﺘﻪ ﺣﺎﻝ
ﻣﻮﻧﺪﺍﻥ ﺑﺎﺷﻐﺎ ﺍﯾﯿﻤﮏ - ﺍﯾﭽﻤﮏ ﮐُـﻠـّﯽ ﺁﺩﺍﻣﺎ ﻭﺑﺎﻝ
ﺧﻮﺵ ﻣﺒﺎﺭﮎ ﮔﻠﺪﯼ ﺑﻮ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﺁﯾﯽ .
ــ ﮔﻠﯿﻨﮓ ﺣﻖ ﻗﻮُﻟـﻼﺭﯼ ﯾﯿﻐﻠﯿﻨﮓ ﺟﻤﺎﻋﺖ
ﺑﯿﺰﻩ ﺑﻮﯾﺮﻭﻕ ﺑﻮﻟﻮﭘﺪﯾﺮ ﺍﻭﺷﺒﻮ ﻃﺎﻋﺖ
ﮔـﺆﺭﻩ ﯾﻠﯿﻨﮓ ﺍﻭﺷﺒﻮ ﺩﻣﻠﺮﻧﯽ ﻏﻨﯿﻤﺖ
ﺩﺭﻭﺩ ﺁﯾﺪﯾﻨﮓ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﻏﻪ
ــ ﺭﻭﺯﻩ ﺑﯿﺮ ﺁﯾﯽ ﺩﯾﺮ ﮐﯿﺸﯽ ﮔﻪ ﯾﯿﻠﺪﺍ ﺑﯿﺮ ﻣﯿﻬﻤﺎﻥ ﺑﻮْﻻﺭ
ﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯﻩ ﺗﻮُﺗﺴﺎ ﻗﻮﺍﺗﯽ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﻮْﻻﺭ
ﮐﻮﺛﺮ ﺷﺮﺍﺑﯿﻦ ﺍﯾﭽﯿﭗ ﮔﻨﺎﻫﯿﻦ ﻏـُـﻔــﺮﺍﻥ ﻗﯿﻼﺭ
ﺟﻨﺖ ﺍﻟﻤﺄﻭﺍ ﺍﯾﺴﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﺗﻮُﺗﺎ ﺑﺮﮔﯿﻦ ﺭﻭﺯﺍﻧﯽ
ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻣﺘﯽ ﯾﺎ ﺭﻣﻀﺎﻥ
ــ ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﺮﺩﯼ ﺑﯿﺰﮔﻪ ﻧﻌﻤﺖ ﺍﻟﻮﺍﻥ ﻧﯽ
ﺟﺎﻧﯿﻨﮕﯽ ﻗﺮﺑﺎﻥ ﺍﺩﯾﭗ ﺻﺮﻑ ﺍﯾﻠﻪ ﺧﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻥ ﻧﯽ
ﺧﻮﺵ ﻋﺠﺐ ﻣﺎﻩِ ﺷﺮﯾﻒ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻧﯽ
ﺟﻨﺖ ﺍﻟﻤﺄﻭﯼ ﺩﯾﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﺗﻮُﺗﺎ ﺑﺮﮔﯿﻞ ﺭﻭﺯﻩ ﻧﯽ
ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻣﺘﯽ ﯾﺎ ﺭﻣﻀﺎﻥ
ــ ﻓﺮﺽ ﻋﯿﻦ ﻗﯿﻠﺪﯼ ﺧﺪﺍﯾﯿﻢ ﺑﺎﺭﭼﺎﻣﯿﺰﻏﺎ ﺭﻭﺯﻩ ﻧﯽ
ﻻﻣﮑﺎﻥ ﺑﺮﺩﯼ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻓﯿﺾ ﻭ ﺭﺣﻤﺖ ﺑﯿﻞ ﺁﻧﯽ
ﻋﺎﻗﻞ ﻭ ﺩﺍﻧﺎ ﮔﺮﻩ ﮎ ﺷﮑﺮﺍﻧﻪ ﻻﺭ ﻗﯿﻠﻐﺎﯼ ﻣﻮﻧﯽ
ﺟﻨﺖ ﺍﻣﺄﻭﯼ ﺩﯾﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﺗﻮُﺗﺎ ﺑﺮﮔﯿﻞ ﺭﻭﺯﻩ ﻧﯽ
ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻣﺘﯽ ﯾﺎ ﺭﻣﻀﺎﻥ
ــ ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﻮﯾﻮﻭﻏﯿﺪﯾﺮ ﺑﺎﺭﭼﺎﻣﯿﺰﻏﺎ ﺧﺎﺹ ﻭ ﻋﺎﻡ
ﺭﻭﺯﻩ ﻧﯽ ﺑﯿﺮ ﮔﻮﻥ ﺍﯾﯿﺴِﻨﮓ ﺁﻟﺘﻤﯿﺶ ﮐﯿﺸﯿﮕﻪ ﺑﺮ ﻃﻌﺎﻡ
ﺍﯾﮑﯽ ﺁﯾﻼﭖ ﺭﻭﺯﻩ ﺗﻮﺗﻐﯿﻞ ﺗﻮﺑﻪ ﻗﯿﻠﻐﯿﻞ ﺍﻟﻤﺪﺍﻡ
ﺟﻨﺖ ﺍﻟﻤﺄﻭﯼ ﺩﯾﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﺗﻮﺗﺎ ﺑﺮﮔﯿﻞ ﺭﻭﺯﻩ ﻧﯽ
ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻣﺘﯽ ﯾﺎ ﺭﻣﻀﺎﻥ
ــ ﺭﻭﺯﻩ ﺗﻮﺗﻤﺎﯾﺎﻧﯽ ﻧﻪ ﺍﯾﻠﻪ ﯾﺄﺭﻟﺮ
ﺗﺎﻣﻮﻍ ﻧﯿﻨﮓ ﺍﻭْﺭﺗﺎﺳﯿﻨﺪﺍ ﺑﺎﻏﻼﯾﺎﺭﻻﺭ
ﯾﻮﺯﻭﻧﻪ ﻗﺎﺭﺍ ﭼﮑﯿﭗ ﺩﺍﻏﻼﯾﺎﺭﻻﺭ
ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻣﺘﯽ ﯾﺎ ﺭﻣﻀﺎﻥ

نوشتن دیدگاه