ترکمن سسی - یک فروشنده دستباف های ترکمنی در آق قلا گفت: فرش و قالی دستباف ترکمن در حال فراموشی است. این هنر و میراث فرهنگی به حمایت مسئولان نیاز دارد.
بازار فرش و قالی دستباف آق قلا در روزهای پایانی سال نیز کم رونق است. کمی پایین تر از میدان قدس ، مغازه داری مشغول جابجایی چند قالی و قالیچه است. وارد مغازه می شوم و پس از نگاهی کوتاه به انواع دستباف های ترکمنی از وضعیت قالی دستباف و بازار می پرسم.
اسماعیل سوقی اهل روستای صحنه سفلی حدود ۲۵ سال در این حرفه سابقه دارد. می گوید: اوضاع خوب نیست. متاسفانه زنان و دختران دیگر تمایلی برای یادگیری و فعالیت در این هنر ندارند.
بافندگان می گویند: دستمزدی چندانی ندارد. به صرفه نیست. آن تعدادی هم هنوز می بافند تنها انگیزه شان، کمک به درآمد خانواده است.
سوقی می گوید: با این اوضاع تولیدات فرش و قالی دستباف ترکمنی سال به سال کمتر می شود. تعداد بافنده ها و میزان تولیدات، خیلی کم شده و در صورت نبود حمایت از بافنده ها این هنر و صنایع دستی رو به فراموشی است و نفس های آخرش را می کشد. باید چاره اندیشی شود.
این فعال بازار دستباف های ترکمنی می گوید: در کار تولید و توزیع نخ نیز هستم. ما نخ را از شهرستان ها می خریم و در گنبدکاووس رنگرزی می کنیم. یکی از مشکلات بازار تولیدات دستباف عدم دسترسی به مواد اولیه است. وقتی نخ را از جاهای دیگر تهیه می کنیم قیمت تمام سده آن بیشتر می شود.
او ادامه می دهد: حتی دستمزدهای دو سه برابری برای بافندگان، آنها را برای اینکار تشویق نمی کند. به سمت بافت دیگر محصولات دیگر می روند که صرفه اقتصادی بهتری برایشان دارد.
می گوید: امروز حدود ۲۰۰ نفر از هنرمندان زنان و دختران ترکمن صحرا در شهر و روستاهای آق قلا مشغول بافت سفارشات ما هستند.
اسماعیل سوقی به یاد می آورد: در گذشته های نه چندان دور صدای کوبیدن دار قالی در بیشتر خانه های صحرا به گوش میرسید.
در خانه ها، فرش دستباف زنان و دختران هنرمند ترکمن صحرا استفاده می شد. اما امروزه فرش ماشینی دارد جای آن را می گیرد ، فرش ماشینی ماندگاری زیادی ندارد.
او می گوید: امروزه خانواده ها برای جهیزیه تنها به یک یا دو فرش و چند عدد قالیچه و یا پشتی بسنده می کنند. سال به سال تقاضا برای خرید این محصولات کمتر می شود.
می گوید: صادرات و واردات هم داستان خودش را دارد. امروز با توجه به کم شدن تولید صادرات چندانی وجود ندارد.
فرش و قالی دستباف ارزش فرهنگی دارد. زمانی صنایع دستباف ترکمن با آن شناخته می شد. هنر قالی بافی نسل به نسل منتقل شده اما امروز با مشکلاتی که دارد رو به فراموشی است.
سوقی تاکید می کند: هنر دستباف نیاز به حمایت مسئولین دارد تا برای مشکلات این هنر چاره اندیشی بکنند. بافنده ها باید انگیزه خوبی داشته باشند تا این میراث حفظ شود.
گزارش از : عبدالرضا نظری - گزارشگر ترکمن سسی
دیدگاه‌ها