فضائل امام سجاد (رض) در منابع و کلام بزرگان اهل سنت

ترکمن سسی-امام سجاد(رض) از جایگاه بالایی در نزد مسلمین عالم و اهل سنت برخوردار است.

کامل(خالد) گلباغی،نویسنده کرد از شهر سنندج

امامي كز ازل فضلش جلي بود      علي ابن الحسين علي بود

جمالش آفتاب عالم افروز          دلش از نور ثاقب صيقلي بود

مقامش بود برتر ز آنچه گفتم           غم دل از كلامش متجلي بود

به فضل علم وزهد ودين وتقوي        شبيه مصطفي،شبيه علي بود

حضرت امام سجاد (رض) كه در آسمان علم وعرفان چون ماه بدر مي درخشد وستاره صبح صادق صالحان و نيكان وشهباز عرفان وسالكان است،ثمره دل حضرت فاطمه زهراء(س) وعلي مرتضي (رض) است.

حضرت امام سجاد ( رض )فرزند شباب اهل الجنه وقره عين اهل السنه حضرت امام حسين ( رض ) در روز پنج شنبه  ماه شعبان سال 38 ه.در شهر مدينه منوره متولد شده است.نام اصلي وي "علي اصغر"ولقبش "زين العابدين " مي باشد.

امام مالك از مجتهدين چهارگانه اهل سنت وجماعت فرموده است:بخاطر كثرت عبادت،سيماي نوراني در چهره مباركش نمايان بود كه به همين خاطر او را زين العابدين گفته اند.زمخشري نقل مي كند كه در زمان فتح شهر مداين به فرماندهي خليفه دوم مسلمين حضرت عمرابن الخطاب (رض)سه دختر يزدگرد پسر نوشيروان كه در آن وقت پادشاه ايران بود اسير شدند و مي خواستند با آنان همانند ساير اسيران رفتار نمايند،اما حضرت علي ( رض )به حضرت عمر (رض)پيشنهاد داد كه با اين دختران چون سايرين برخورد نكنند.وحضرت عمر (رض)اين كلام حضرت علي ( رض )را بسيار پسنديد واز محل بيت المال آنان را آزاد كرد.وشهربانو را براي حضرت امام حسين ( رض )وآن يكي را براي حضرت عبدا...ابن عمر (رض)وديگري را براي محمد بن ابي بكر (رض)عقد كرد وفرمود:اين سه دختر پادشاه زاده لايق اين 3 پسر است.به امر خدا آن خواهر3 پسر يكي حضرت امام سجاد ( رض )وديگري سالم وسومي قاسم را به دنيا آوردند كه هر سه بسيار دانا،عالم وبزرگ مرد عالم اسلام شدند.حضرت امام سجاد ( رض )در محضر پدر بزرگوارش بود كه در كربلا شهيد شد،اما او در بستر بيماري بود.

مناقب وفضايل حضرت امام سجاد ( رض )

مناقب وكرامت آن بزرگوارآنقدر زياد است كه به حساب نمي آيد.چنانكه شيخ زهري مي گويد:تا كنون هيچ قريشي نديده ام كه به اندازه حضرت امام سجاد ( رض )عالم ودانا باشد.

ابن المسيب نقل مي كند:من كسي را نديده ام كه به اندازه امام سجاد ( رض )پرهيز گارتر باشد.چنانكه وقتي وضو مي گرفت،رنگش زرد مي شد،روزي عرض كردند قربان!چرا هنگام وضو چهره ات زرد مي شود؟در پاسخ فرمودند:آخر مگر شما نمي دانيد كه اين وضو براي ايستادن در محضر كيست؟وضو گرفتن مقدمه دعا ونيايش با پروردگار است چگونه رنگ زرد نباشيم ؟حضرت امام سجاد ( رض )آنقدر خضوع وخشوع در نماز داشته كه مي گويند:يك بار در حال نماز خواندن بود كه خانه اش آتش گرفت،نمازش را قطع نكرد و سر از سجده بر نداشت.در پايان گفتند مگر متوجه آتش نشدي؟فرمود:چرا؟ولي از ترس آتش دوزخ،هوسم به اين آتش نبود.

حضرت امام سجاد ( رض )آنقدر با مردم مهربان بوده كه اگر يكي عليه وي چيزي مي گفت مي فرمود :خدايا اگر ايشان راست مي گويد ومن آنقدر بدم،مرا عفو فرما،واگر خلاف مي گويد ،خدايا از او در گذر.

حضرت امام سجاد ( رض )نقل فرمود:يك وقتي من وعكرمه وپسر مهران وابوالعاليه در مسجد تايف در محضر عبد ا... پسر حضرت عباس ( رض )عموي پيامبر (ص) بوديم.هنگام اذان حضرت امام سجاد ( رض )آنقدر گريست كه سجاده اش خيس شد،ورگهاي گردنش راست گرديد،وچشمانش سرخ گشت.ابو العاليه عرض كرد قربان:اين همه گريه براي چيست؟ ما كه هنگام اذان گريه مان نمي آيد و تا كنون نگريسته ايم.اما حضرت عالي آنقدر گريستي كه مارا هم به گريه انداختي در پاسخ فرمود:آخر شما معنا و مفهوم كلمات اذان را نمي داني.وقتي موذن مي گويد "الله اكبر "مفهومش اين است كه مي گويد.اي مردم دست از كار وكاسبي و امور دنيوي برداريد و بياييدبراي بهترين عبادت.وقتي مي گويد "اشهد ان لااله الاالله"يعني اي مسلمانان اكنون هر جانداري كه بر روي زمين است وملائكه اي كه در آسمانهاست تا روز قيامت مرا شهادت دهيد كه من در فلان روز وساعت مردم را براي نماز و يكتا پرستي فرا خواندم.وقتي "اشهد ان محمد رسول ا.."  مي گويد،مفهومش آن است كه همه ي پيامبران وپيامبر خودمان (ص)نيز شاهد وگواه باشيد،که من روزي 5 بار شمارا ندا زدم تا بهانه اي براي شما نماند تا از آن حاشاكنيد.فرمود وقتي موذن نداي "حي علي الصلاه "سر مي دهد مفهومش اين است كه اي مردم،مرد خدا باشيد،دين را از دست ندهيد و از آن محافظت نماييد.وبياييد سهم رحمت خودتان را از رحمت خدا در خانه خدا با نماز جماعت ببريد.و وقتي "الله اكبر پاياني مي گويد:معنايش اين است كه معامله وتجارت تا زماني كه نمازتان نخوانيد حرام است.ومفهوم "لااله الا الله "پايان اذان اين است كه مي فرمايد:اي مردم دين امانت بسيار گرانبها يست كه ابلاغ آن بر عهده ي شماست.مواظب باشيد.پس ترا بخدا اگر كسي اين مفاهيم را درك كند،حق دارد گريه كند يا نه؟مابناچار گفتيم بلي قربان براستي هم گريه ات وهم معنا ومفهوم اذان را با تمام وجود لمس كرديم وبهره فراوان برديم كه خدا جزاي خيرتان دهد.

در يكي از ايام،هشام ابن عبد الملك (قبل از خلافت وي)به زيارت خانه ي خدا آمده و قصد تبرك جستن به حجر الاسود را داشت كه بر اثر ازدحام جمعيت به عقب رانده شد.وبا همراهان خود به گوشه اي از حرم رفته واز دور نظاره گر خيل عظيم جمعيت بوده كه ناگهان ديدند امام زين العابدين ( رض )به طرف حجر الاسود مي رود ومردم به احترام ايشان راه را باز كرده و امام توانست حجر الاسود را استسلام كند.يكي از اطرافيان هشام كه از دمشق آمده بود و آن شخص امام را نمي شناخت،از هشام پرسيد:اين شخص كيست؟هشام با اينكه اورا مي شناخت اظهار بي اطلاعي كرد.در اين هنگام فرزدق گفت:من او را ميشناسم ودر وصف امام چنين سرود.

هذا الذي تعرف البطحاءوطاينه/     والبيت يعرفه والحل والحرم و...

وعبد الرحمن جامي اين جريان را چنين به نظم در آورده است:

پور عبد الملك به نام هشام/در حرم بود با اهالي شام

مي زد اندر طواف كعبه قدم/ليكن از ازدحام اهل حرم

استسلام حجر ندادش دست/بهر نظاره كوشه اي نشست

ناگهان نخبه نبي و ولي/زين عباد بن حسين علي

در كساءبها و حله نور/بر حريم حرم فكند عبور

هر طرف مي گذشت بهر طواف/در صف خلق مي فتاد شكاف

زد قدم بهر استسلام حجر/گشت خالي زخلق راه گذر

شامي كرد از هشام سؤال/كيست اين،با چنين جمال و جلال

از جهالت در آن تعلل كرد/وز شناساييش تجاهل كرد

گفت نشناسمش،ندانم كيست/مدني يا يماني يا مكي است

بو فراس،آن سخنور نادر/بود در جمع شاميان حاضر

گفت:من مي شناسمش نيكو/رو چه پرسي،به سوي من كن رو

آن كس است كه مكه وبطحاء/زمزم وبو قبيس و خيف ومنا

حرم وحل وبيت وركن خطيم/ناودان و مقام ابراهيم

مروه –مسعي –صفا حجر،عرفات/طيبه،كوفه،كربلا وفرات

هريك آمد به قدر او عارف/بر علوم مقام او واقف

اين اشعار ومدح هشام را بيشتر عصباني كرد ودستور داد او را در عسقان زنداني نمايند.

مقام ومنزلت حضرت امام سجاد( رض ) در نزد بزرگان اهل سنت:

حضرت امام شافعي (ره):علي ابن حسين ( رض ) فقيه ترين فرد اهل بيت (ع) بود.

عمر ابن عبد العزيز بعد از رحلت آن حضرت گفت:ذهب سراج الدنيا و جمال الدنبا وزين العابدين.

ابن قتيبه دينوري:وكان خيرا فاضلا

مالك ابن انس (ره):ان علي بن الحسين كان من اهل الفضل

اولاد و احفاد حضرت امام سجاد ( رض ) در كردستانات

سادات مكرم منطقه كردستان يا از اولاد حضرت امام حسين ( رض )يا حضرت امام حسن ( رض ) هستند و شجره نامه اغلب سادات استان به اين دو امام همام منتهي ميشوند كه ذيلا به چند مورد اكتفا مي گردد.

1)امامزاده پير عمر (ره):امامزاده پير عمر،پسريحي،پسر ذي الدمعه (حسين )پسر زيد شهيد (ابي الحسن)پسر سيد سجاد علي اوسط ملقب به زين العابدين (ع)است.در سال 1040هجري،سليمان خان اردلان،پسر مير علم الدين،بر مقبره ي اين امام زاده گنبدي ساخته است.اكنون اين بارگاه در شهر سنندج قراردارد ومسجد و حوزه علميه در آن داير است.

2)امام زاده پير محمد (ره):امام زاده پير محمد فرزندپير عمر است وشجره وي: محمد بن عمر يحي،پسر ذي الدمعه(حسين)پسر زيد شهيد ،پسر امام سجاد ( رض ) است كه در بالاي تپه اي به همين نام  در سنندج واقع شده و اولين ساداتي است كه در منطقه سكونت اختيار كر ده اند.

3)سادات چولاخ ديواندره :چولاخ،نام روستايي است در منطقه "اوباتو"از توابع شهرستان ديواندره كه شجره اين خاندان عبارتند از :

سيد نجم الدين وسيد حسام–حاج سيد جمال جعفري،سيد محمد (مشهور به آغه سوره)،سيد جعفر تا به حضرت امام سجاد ( رض ) منتهي مي شود.

4)خاندان سيد شكر ا... پارسانيان:جد بزرگ اين خاندان سيد شكر ا...(معروف به كه ول زرد )يعني عبا زرد به اين دليل كه در حين قرائت آيه مباركه:لو انزلنا هذاالقرآن علي جبل لرايته خاشعا متصدعا من خشيه الله عباي وي آتش گرفته ورنگش زرد مي گردد.مزار اين صاحب كرامت در روستاي پارسانيان سقز مطاف دلدادگان است.

شجره نامه اين سيد چنين آمده است.خليفه سيد آغه سوره ،سيد حسن ،سيدشهاب الدين ،سيد شكرا... وسلسله وار تا به حضرت امام سجاد ( رض ) مي رسد.

5)سادات كاژاو در نزديكي برزنجه سليمانيه عراق:اين خاندان از تيره محمد تاج العارفين ابوالوفا كه در سال 12 رجب سال 417 هجري متولد شده ونقل است كه حضرت شيخ عبد القادر گيلاني (ره)در سفر از گيلان به بغداد از اورامان كردستان گذشته ودر سال 498ه.در روستاي نر گسه جار و در منزل شيخ مصطفي مدتي اقامت گزيده است،واين خاندان به 24 نسب به حضرت امام سجاد ( رض )مي رسند واين شجره نامه به تاييد حضرت كاك احمد شيخ (رة)رسيده وبه شرح زير چنين نگاشته است:هذه شجره صحيحه استفاضه،منذ ايام عديده كانوا بيت مجد واهل بيت في شهر زور اكثر من سبعماه سنين ،كانوا مشهورين ،معتقد فيهم واهل نفوس ،ومن طعن فيهم فليس طعنهم الا الزور ،وان الفقير الحقير مطلع علي ما حرر.السيد احمد النودهي.

6)سادات قره داغي نيز بر اساس كتاب بنه ماله زانياران تاليف عالم رباني مرحوم ملا عبد الكريم مدرس از اولاد حضرت امام سجاد ( رض) هستند.مردم منطقه  ارادت خاصي به خاندان نبوت.بويژه حضرت امام سجاد (ع)دارند كه تحرير صحيفه سجاديه مشهور به زبور آل محمد(ص)توسط استاد خوشنويس،سيد طاهر سيد زاده هاشمي ملقب به ضياءالدين كه در سال1332 قمري در دولت آباد روانسر كرمانشاه متولد شده ودانش آموخته حجره پير عمر (ره)سنندج است،به همراه قرآن كريم كه در نوع خود بي نظير است،نشان از اين ارادت دارد.

منابع وماخذ:

قر آن كريم–

-آينه سنندج ،برهان ايازي

-امامزادگان ري ج1تاليف محمد مهدي فقيه بحر العلوم

-تاريخ رندگاني 14 معصوم ،سيد مهدي آيت الهي

-تاريخ مردوخ،آيت ا... مردوخ (فاضل شهير)

-صحيفه سجاديه ،زبور آل محمد،موسسه صبا ،ترجمه مرحوم الهي قمشه اي

-مجلس اوليا –محمد شلماشي با حواشي وويراستاري شيخ زبير حافظ نذير

-مجموعه راهنماي جامع ايرانگردي ،كردستان ،حسن زنده دل ودستياران ،نشر ايرانگردي

-تاريخ تصوف وعرفان در كردستان ،كمال روحاني .

-ديدنيهاي كردستان –بهروز خيريه ،نشر لوح زرين

-بنه ماله زانياران (علماؤنا)،مرحوم ملا عبد الكريم مدرس

نوشتن دیدگاه