ترکمن سسی - به تازگی سازمان آموزشی،علمی وفرهنگی ملل متحد،تعریف جدیدی از باسوادی ارائه داده است.
شاید برایتان جالب باشد که بدانیدمفهوم سواد در قرن گذشته،تغییرات بسیاری کرده است و این چهارمین تعریف سواد است که توسط یونسکو به صورت رسمی اعلام میکند.بطور خلاصه و طبق این تعریف،باسواد کسی است که بتواند از خوانده ها و دانسته های خود تغییری در زندگیش ایجاد کند.
*با تعریف جدیدی که یونسکو ارایه داده، باسوادی توانایی «تغییر»(Change) است و باسواد کسی است که بتواندبا آموخته‌هایش،تغییری در زندگی خود ایجاد کند.*
در ادامه و بعد از مروری کوتاه بر تعاریف سواد از ابتدا تا امروز،نکاتی درباره ایجاد تغییر در زندگی بر اساس دانسته ها و راهکارهای دستیابی به این مهم رامطرح خواهیم کرد.
۱) *اولین تعریف*
*توانایی خواندن و نوشتن،* اولین تعریفی که از سواد در اوایل قرن بیستم به توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری معطوف بود. طبق این تعریف،فردی با سواد محسوب میشد که توانایی خواندن ونوشتن زبان مادری خود را داشته باشد.
۲) *دومین تعریف*
*اضافه شدن یاد گرفتن رایانه ویک زبان خارجی،*
در اواخر قرن بیستم، سازمان ملل تعریف دومی از سواد را ارائه کرد.در این تعریف جدید، علاوه بر توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری، توانایی استفاده از رایانه و یاد داشتن یک زبان خارجی هم اضافه شد. بدین ترتیب به افرادیکه توان خواندن ونوشتن، استفاده از رایانه،صحبت و درک مطلب به یک زبان خارجی را داشتند، باسواد گفته شد.قاعدتآ طبق این تعریف بسیاری از دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاهی کشور مابیسواد محسوب میشوند،چون دانش زبان خارجی بیشتر افراد کم است.
۳) *سومین تعریف*
*اضافه شدن ۱۲نوع سواد:*
سازمان ملل در دهه دوم قرن ۲۱بازهم در مفهوم سواد تغییر ایجاد کرد.
در این تعریف سوم کلآ ماهیت سواد،تغییر یافت. مهارتهایی اعلام شد که داشتن این تواناییها و مهارت هامصداق باسواد بودن قرار گرفت.
بدین ترتیب شخصی که در یک رشته دانشگاهی موفق به دریافت مدرک دکترا میشود،
حدود ۵ درصد باسواد است.
این مهارتهاعبارت اند از :
۱- سواد عاطفی: توانایی برقراری روابط عاطفی با خانواده و دوستان.
۲- سواد ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط مناسب با دیگران و دانستن آداب اجتماعی.
۳- سوادمالی: توانایی مدیریت مالی خانواده، دانستن روش های پس انداز وتوازن دخل و خرج.
۴- سواد رسانه ای:اینکه فرد بداند کدام رسانه معتبروکدام نامعتبرست.
۵- سواد تربیتی: توانایی تربیت فرزندان به نحو شایسته.
۶- سواد رایانه ای:دانستن مهارتهای راهبری رایانه.
۷- سواد سلامتی:دانستن اطلاعات مهم درباره تغذیه سالم وکنترل بیماریها.
۸- سواد نژادی و قومی: شناخت نژادها وقومیت ها بر اساس احترام و تبعیض نگذاشتن.
۹- سواد بوم شناختی: دانستن راههای حفاظت از محیط زیست.
۱۱- سواد تحلیلی:توانایی شناخت،ارزیابی،تحلیل نظریه های مختلف،ایجاد استدلال های منطقی بدون تعصب وپیش فرض.
۱۲- سواد انرژی: توانایی مدیریت مصرف انرژی
۱۳-سوادعلمی:علاوه بر سواد دانشگاهی،توانایی بحث یا حل وفصل مسائل با راهکارهای علمی وعقلانی مناسب.
از آنجا ییکه باسواد بودن به یادگیری این مهارتها وابسته شد،قاعدتآ سیستم آموزشی کشورها هم بایدمتناسب با این مهارتها تغییر رویه می داد،که متاسفانه فعلآ سیستم آموزشی کشور ما،هنوز هیچ تغییری در زمینه آموزش مهارت های فوق نکرده است.
۴) *جدیدترین تعریف*
*علم باعمل معنامیشود.*
با این حال و به تازگی «یونسکو»یکبار دیگر در تعریف سوادتغییر ایجاد کرد.در این تعریف جدید، توانایی ایجاد تغییر، ملاک باسوادی قرار گرفته است یعنی: *شخصی،باسواد تلقی میشود که بتواندبا استفاده از خوانده ها و آموخته های خود، تغییری در زندگی خود ایجاد کند.*
در واقع این تعریف،
مکمل تعریف قبلی است، زیرا صرفا دانستن یک موضوع به معنای عمل به آن نیست.در صورتیکه مهارتهاو دانش آموخته شده باعث ایجاد تغییر معنادار در زندگی شود، آن گاه میتوان گفت این فرد انسانی باسواد است.
*چرا سوادمان باعث تغییر درزندگی مان نمیشود؟*
جالب است بدانید که یادگیری در متون روان شناسی،به صورت ایجاد تغییر پایدار در رفتار تعریف می شود.
پس ایجاد تغییر در رفتار، مهم ترین مولفه با سوادبودن است.
- نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- نظرات حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های اسلامی منتشر نمیشود.
- نظرات بعد از ویرایش ارسال میشود.